Reklama

Kim są Wołyniacy?

Jan Kuriata - Wołyniacy. Jedno życie. Pisząc tę opowieść rodzinną nie przypuszczał, że świat znowu stanie w obliczu wojny. Jego przodkowie doświadczyli już agresji rosyjskiej we wrześniu 1939 roku. Putin jest jak Stalin i Hitler mówią dziś ludzie, na Ukrainie mamy powtórkę z tego, co wydarzyło się w 1939 roku. Wtedy na wschodzie zaatakowali nas Rosjanie i ich propaganda, tak jak dzisiejsza putinowska, również twierdziła, że to w obronie prześladowanych, wtedy mówiono Ukraińców i Białorusinów i karmiono ludzi tymi samymi kłamstwami, oni budują lepszy świat. Jan Kuriata spisał dzieje swojej rodziny nadając im formę literacką. Na okładce książki czytamy - bohaterowie urodzeni w latach 1918 i 1923, dobrze rozumieli rzeczywistość wołyńskiej wsi, otoczonej większością ukraińską i żydowską. Trzy światy - polski, żydowski i ukraiński - żyły obok siebie, ale jakby rozdzielone niewidoczną granicą, przenikały się bardzo słabo. Biedne wiejskie bytowanie zostało przerwane przez sowiecką agresję we wrześniu 1939 roku. Latem 1942 roku doszło do mordu berezyńskich Żydów - tylko nieliczni ukryli się w rozległych lasach. Czy przerwało to "wiejski antysemityzm"? Rok 1943 przyniósł niemiecką zbrodnię spalenia i zniszczenia Rudni Łęczyńskiej. Zginęło dziewięćdziesięciu siedmiu członków rodziny autora. Wokół szalały już bandy UPA i trwały mordy polskiej ludności. Uratowani z Rudni spędzili dwie zimy w lesie. UPA darowuje im życie, za to tak zwani partyzanci zamordowali kilku kolejnych krewnych. Kiedy w 1945 roku zaczęły się wysiedlenia do Polski, dla nich to były wypędzenia w nieznane. Dopiero w latach pięćdziesiątych zrozumieli, że do siebie na Wołyń już nie wrócą - rozpoczęły się kłótnie i sądy o domy, ziemie, sprzęty. Gehenna w stalinowskiej oprawie. Rudni już nie ma, jest tylko las i pomnik upamiętniający pomordowanych pomocników "radzieckich partyzantów" - kolejna historyczna fałszywka. Ten reportaż to opowieść prawdziwa, o prawdziwych nastrojach Wołyniaków. Jan Kuriata - urodzony w 1958 r. we Wrocławiu, doktor nauk humanistycznych, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Koszalinie. Autor trzech tomików wierszy i opowiadań. W 1995 r. wydana została we Francji jego powieść dla młodzieży "Berlin Express" (wyd. Bayard Presse), a w 2019 r. w koszalińskim Teatrze Propozycji "Dialog" można było obejrzeć inscenizację jego opowiadania "Kłamstwo" (w reż. M. Kroma)Książka wzbudziła bardzo duże zainteresowanie mediów ogólnopolskich.

Grażyna Bolimowska-Gajda
27.02.2022 11:15 (aktualizacja 13.08.2023 08:46)